Gà bị sổ mũi là bệnh phổ biến về đường hô hấp thường gặp ở gà vào những mùa mưa gió ẩm ướt. Nếu không xử lý kịp thời và đúng cách thì gà có thể trở nặng, dẫn đến giảm ăn thậm chí tử vong. Bài viết dưới đây BLV Gà Vui sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, cách điều trị và phòng bệnh gà bị sổ mũi hiệu quả.
Gà bị sổ mũi là gì?
Gà bị sổ mũi là tình trạng gà bị chảy dịch từ mũi thường đi kèm với khò khè, hắt hơi, mắt đỏ hoặc sưng. Đây không phải bệnh đặc trưng mà là dấu hiệu chung của nhiều vấn đề về hô hấp, từ nhẹ (do thời tiết, bụi bẩn) đến nặng (bệnh gây ra bởi vi khuẩn như Coryza hay Mycoplasma).
Dấu hiệu để nhận biết gà bị sổ mũi
Khi gà bị sổ mũi thường liên quan đến đường hô hấp và việc nhận biết sớm nhận biết những triệu chứng sẽ giúp người nuôi có hướng xử lý kịp thời, tránh lây lan trong đàn.
Chảy nước mũi kéo dài
Ban đầu gà sẽ có hiện tượng chảy dịch trong suốt từ mũi và nếu không được can thiệp sớm, dịch sẽ chuyển sang màu trắng đục hoặc vàng nhạt gây tắc lỗ mũi khiến gà thở khó khăn.
Khò khè, thở bằng miệng
Gà thường phát ra âm thanh khò khè, thở gấp hoặc há mỏ để hít thở do đường thở bị tắc. Một số con còn hắt hơi liên tục nhất là vào sáng sớm hoặc trời lạnh.
Phù mặt, sưng đầu
Đây là dấu hiệu dễ thấy khi gà mắc bệnh sổ mũi truyền nhiễm như Coryza vì phần mặt quanh mắt, mỏ có thể bị sưng lên khiến gà khó mở mắt và di chuyển chậm chạp.
Viêm mắt, nước mắt chảy nhiều
Mắt gà thường đỏ có màng đục hoặc bị dính mí, nước mắt chảy liên tục và có thể kèm mủ hoặc chất nhầy từ mũi kéo sang.
Bỏ ăn, gầy yếu nhanh chóng
Khi gà bệnh nặng thường lười ăn, đứng rút cổ hoặc xù lông, cơ thể suy nhược thấy rõ chỉ sau vài ngày. Nếu không điều trị kịp thời tình trạng này có thể dẫn tới tử vong.
Các loại bệnh sổ mũi thường gặp phổ biến ở gà
Gà bị ổ mũi là triệu chứng chung của nhiều bệnh lý khác nhau ở gà chủ yếu liên quan đến hệ hô hấp. Dưới đây là ba dạng bệnh phổ biến mà người nuôi cần lưu ý:
Sổ mũi do thời tiết (viêm mũi thông thường)
Sổ mũi do thời tiết xảy ra khi gà bị ảnh hưởng bởi thời tiết thay đổi đột ngột, đặc biệt là khi trời trở lạnh hoặc độ ẩm cao. Chuồng nuôi bí, nhiều bụi hoặc thiếu thông thoáng cũng là điều kiện làm bệnh xuất hiện
Triệu chứng thường gặp như:
- Gà chảy nước mũi loãng, trong.
- Có thể khò khè nhẹ, hắt hơi.
- Không sốt, vẫn ăn uống nhưng kém linh hoạt hơn bình thường.
- Thường tự hồi phục nếu môi trường nuôi được cải thiện.
Coryza – bệnh sổ mũi truyền nhiễm
Bệnh này do vi khuẩn Avibacterium paragallinarum gây ra và lây lan nhanh qua đường không khí, dụng cụ chăn nuôi hoặc tiếp xúc trực tiếp.
Triệu chứng hay gặp là:
- Mũi chảy dịch đặc, màu vàng hoặc xanh.
- Mặt sưng phù, nhất là quanh mắt và mỏ.
- Gà thở khò khè, ho liên tục, mắt viêm và dính.
Viêm hô hấp mãn tính (CRD) do Mycoplasma
Gà bị sổ mũi do vi khuẩn Mycoplasma gallisepticum thường tấn công ở môi trường nuôi kém vệ sinh, hoặc gà bị stress, sức đề kháng yếu.
Triệu chứng:
- Gà bị chảy mũi, ho kéo dài, khò khè nặng.
- Thở khó, hay vươn cổ hoặc há mỏ để lấy hơi.
- Cơ thể yếu, phát triển chậm, dễ bị suy kiệt.
- Bệnh kéo dài, dễ tái phát nếu không điều trị triệt để.
Cách điều trị từng loại bệnh sổ mũi ở gà
Tùy vào nguyên nhân gây ra sổ mũi ở gà thì người nuôi cần áp dụng phương pháp điều trị phù hợp để sớm xử lý dứt điểm. Dưới đây là hướng dẫn xử lý từng trường hợp phổ biến:
Cách trị gà bị sổ mũi thông thường
Giữ chuồng trại khô thoáng: đảm bảo không có gió lùa, nền chuồng sạch và có lớp lót êm.
Ủ ấm cho gà: dùng đèn sưởi hoặc che chắn để tránh nhiễm lạnh nhất là ban đêm.
Sát khuẩn dụng cụ chăn nuôi: rửa sạch máng ăn, máng uống mỗi ngày bằng nước sát trùng nhẹ.
Tăng đề kháng: cho gà uống nước pha gừng tươi hoặc bổ sung vitamin tổng hợp, đặc biệt là C và B-complex.
Dùng kháng sinh nhẹ nếu cần: nếu triệu chứng kéo dài có thể dùng các thuốc như Tilmicosin hoặc Enrofloxacin liều nhẹ trong 3 đến 5 ngày theo hướng dẫn thú y.
Cách điều trị gà bị Coryza
Cách ly ngay gà bệnh: đưa gà ra khỏi đàn, nuôi riêng trong khu vực thông thoáng để dễ theo dõi.
Khử trùng chuồng trại: dùng thuốc sát trùng mạnh (BenKocid, Iodine, Virkon S…) phun định kỳ trong và ngoài khu vực nuôi.
Dùng kháng sinh đặc trị: tùy vào mức độ bệnh có thể sử dụng Amoxicillin, Enrofloxacin, Tilmicosin hoặc Sulfamid. Lưu ý tất cả cần theo chỉ định liều lượng của bác sĩ thú y.
Hỗ trợ hồi phục: cho uống điện giải, men tiêu hóa, vitamin C và các thuốc tiêu đờm như Bromhexine để giảm triệu chứng và cải thiện miễn dịch.
Tiêm phòng: nếu gà đã khỏi chỉ cần tiêm vaccine Coryza mũi đầu từ 4 đến 6 tuần tuổi và nhắc lại sau 2 đến 3 tuần để phòng bệnh tái phát.
Cách điều trị gà nhiễm bệnh Mycoplasma (CRD)
Sử dụng kháng sinh chuyên biệt: các nhóm kháng sinh như Tylosin, Tiamulin hoặc kết hợp Enrofloxacin – Doxycycline thường được chỉ định điều trị trong 5 đến 7 ngày.
Chăm sóc môi trường: đảm bảo chuồng luôn thông thoáng, giảm tiếng ồn và các yếu tố gây stress cho gà.
Tăng sức đề kháng: kết hợp thêm các chế phẩm bổ trợ miễn dịch, điện giải, vitamin tổng hợp để giúp gà hồi phục nhanh hơn.
Theo dõi kỹ bệnh tái phát: đây là bệnh dễ lây cho cả đàn nên sau khi điều trị cần tiếp tục giám sát 7 đến 10 ngày trước khi tái nhập chuồng.
Những biện pháp phòng tránh gà bị sổ mũi
Phòng bệnh luôn hiệu quả tốt nhất để giảm nguy cơ gà bị sổ mũi vì vậy người nuôi cần thực hiện các biện pháp dưới đây nhằm đảm bảo đàn gà phát triển khỏe mạnh, ít bệnh tật:
Đảm bảo chuồng trại thông thoáng: chuồng nuôi cần được thiết kế cao ráo, không bị ẩm thấp hay đọng nước. Chuồng nuôi nên có lớp độn khô như trấu hoặc mùn cưa và thay định kỳ để hạn chế mầm bệnh.
Khử trùng chuồng trại định kỳ: chuồng trại cần được phun thuốc sát trùng ít nhất 1 đến 2 lần một tuần bằng các dung dịch chuyên dụng như (Iodine, Virkon S, BenKocid…) để diệt mầm bệnh.
Tiêm phòng Vaccine đầy đủ; phòng bệnh bằng vaccine là giải pháp lâu dài và hiệu quả cao, vì vậy người nuôi cần tiêm đúng lịch từ lúc gà còn nhỏ và nhắc lại theo khuyến cáo.
Bổ sung dinh dưỡng cho gà: thường xuyên bổ sung vitamin C, B-complex, men tiêu hóa, điện giải vào nước uống hoặc thức ăn. Để hệ miễn dịch của gà khỏe mạnh giúp chống chọi tốt hơn trước các yếu tố gây bệnh.
Lời kết
BLV Gà Vui hy vọng qua bài viết trên anh em sư kê đã có cái nhìn rõ ràng hơn về nguyên nhân, dấu hiệu cũng như cách điều trị khi gà bị sổ mũi. Đừng để một căn bệnh nhỏ ảnh hưởng đến phong độ và thành tích của chiến kê mà hãy luôn chủ động bảo vệ sức khỏe đàn gà từ những bước cơ bản nhất.
